Przepisy z kuchni Karkonoszy i Przedgórza Karkonoszy

Żur Karkonoski

Znak rozpoznawczy kuchni karkonoskiej – najsłynniejsza zupa Karkonoszy i Pogórza Karkonoskiego, przyrządzana z zakwasu chlebowego. Można jej spróbować w każdej karkonoskiej gospodzie.

200 g chlebowego zakwasu, 50 g masła, 10 g suszonych, lub 100 g świeżych grzybów, 1 cebula, 4 jajka, 100 ml śmietany, 500 g ziemniaków, sól, kminek, 1 l wody

Zakwas chlebowy dokładnie rozmieszaj w letniej wodzie, posól, Dodaj kminek i wywar z namoczonych grzybów oraz posiekane grzyby. Gotuj na wolnym ogniu przez mniej więcej pół godziny. Pod koniec dodaj drobno posiekaną, zrumienioną na maśle cebulę i delikatnie podsmażone jajka (nie rób jajecznicy!). Całość wymieszaj, dodaj śmietanę i przypraw do smaku. Do zupy przed podaniem dodaje się ziemniaki ugotowane w mundurkach, obrane i rozkrojone na pół.

Karkonoskie sikorki

1 kg ziemniaków, 20 ml mleka (mleka dodaje się tylko tyle, aby ziemniaki nie ciemniały), 2 jajka, 150 g mąki, 3 ząbki czosnku, 2 łyżeczki majeranku, mielony pieprz, sól, smalec lub masło

Ziemniaki obierz i opłukaj. Utrzyj na tarce i wycisnij nadmiar wody. W niewielkiej ilości mleka rozmieszaj jajko i dodaj do ziemniaków, połącz z mąką, przypraw majerankiem i pieprzem. Dodaj czosnek utarty z solą. Całość dokładnie wymieszaj. Na gorącej patelni rozprowadź trochę ciasta i szybko opiecz placuszki po obu stronach. Po upieczeniu polej roztopionym masłem lub smalcem.

Karkonoski „grzybowy Kuba”, houbanec, hubník

8 czerstwych bułek, 1/2 l mleka, 8 jajek, 15 dkg cebuli, majeranek, odrobina zmielonego ziela angielskiego, kminek, 5 ząbków czosnku, 25 dkg tłustej wędzonki, sól, pieprz, 15 dkg suszonych grzybów

Pokrojone czerstwe bułki namocz w mleku, w którym wcześniej rozmieszaj jajko. Wędzonkę zmiel w maszynce i krótko obsmaż z drobno posiekaną cebulą. Dodaj do namoczonej bułki, przypraw mielonym zielem angielskim i czosnkiem. Namoczone i ugotowane grzyby wycisnij i zmiel, po czym połącz z pozostałą masą. Włóż do blachy wysmarowanej tłuszczem, piecz w piekarniku, aż do zrumienienia.

Placki z kapusty

500 g mąki, 150 g smalcu, 400 g kiszonej kapusty odsączonej i pokrojonej, 2 jajka (jedno roztrzepane), garść świeżo pokrojonego majeranku, sól

Na stolnicy zagnieść ciasto z mąki, smalcu, kapusty i jednego jajka. Rozwałkować placek o grubości ok. pół centymetra. Placek przenieść na blachę, pokroić na kwadraciki, a następnie posmarować je roztrzepanym jajkiem i posypać majerankiem. Piec w temperaturze 200 stopni na złoty kolor. Później kwadraciki oddzielać nożem.

Škubánky – kucmoch (kluski ziemniaczane)

Tradycyjny słodki regionalny smakołyk z ciasta ziemniaczanego.

1 kg ziemniaków, 200 g mąki, 80 g smalcu (lub oleju albo masła), 30 g maku, 30 g cukru pudru, sól

Obrane i pokrojone ziemniaki ugotować na półtwardo w lekko posolonej wodzie. Po ugotowaniu odlać wodę do innego naczynia. Ziemniaki zasypać mąką, zrobić warząchwią kilka dziur aż do dna, dolać część odlanej wcześniej wody (mniej więcej do połowy ziemniaków) i pozostawić na ciepłej kuchence pod przykryciem około dziesięciu minut. Następnie zlać nadmiar wody, ziemniaki z maką dokładnie rozgnieść i wymieszać na gładkie ciasto. Łyżką maczaną w roztopionym smalcu wykrawać z ciasta kluski, kłaść na misce, polać tłuszczem i posypać makiem i cukrem pudrem.

Kiszona Roprachticka kapusta

Specjalna szpiczasta czerwona kapusta, uprawiana w Karkonoszach wyłącznie w miejscach, w których mocno wieje. Kapusta ma liście mocno zakręcone w górę i jest bardzo krucha.

1 kg szpiczastej czerwonej kapusty, 15 g soli, 1 duża cebula, szczypta kminku, chrzan

Kapustę pokroić wraz z cebulą, przesypać solą i małą ilością kminku, wymieszać aż kapusta puści sok. Chrzan drobno zetrzeć i wmieszać do kapusty tuż przed włożeniem do beczki. Można dodać również całe jabłka – małe i kwaśne. Kapustę należy pozostawić przez tydzień w ciepłym miejscu, później należy ją przenieść do chłodnej piwnicy, aby spowolnić proces kiszenia.

Karkonosze mają swoją roślinę, która w innych miejscach nie rośnie tak dobrze. Na wietrznych zboczach zawsze dobrze rosła czerwona kapusta. Szczególnie znana jest kapusta z Vysokého nad Jizerou. Dojrzewa w połowie października. Sposób jej kwaszenia nie jest skomplikowany. Kapustę kroi się wraz z cebulą. Na 10 kg kapusty przypada około czterech średnich cebul, stopniowo należy kapustę solić, najlepiej solą kamienną, dając jej około 10 dkg. Kapusta bardzo szybko puszcza sok, należy ją ciągle mieszać i wygniatać. Do beczki można włożyc również małe jabłka. Na koniec kapustę obciążamy i przykrywamy. W temperaturze pokojowej kisi się około 14 dni, potem warto beczkę przechowywać w chłodnym miejscu.

Makové peciválky se sirobem [Piecuchy z makiem i syropem]

1 kg mąki, 200 g cukru, 200 g masła, 1 cukier waniliowy, 50 g drożdzy, trochę mleka, sól, piernik do starcia, staroczeski syrop (można wykorzystać również miód z mniszków)

Nadzienie: makowe

Zrobić zakwas i wyrobić gęstsze ciasto. Formować bochenki z nadzieniem makowym o wielkości mniejszych pączków, a następnie je upiec. 3-4 dnia położyć bochenki na parnik, podgrzać parą, położyć obok siebie w misce i zasypać startym piernikiem. Podgrzać masło z kilkoma łyżkami syropu lub miodu z mniszków do jego połączenia się z tłuszczem, podgrzaną mieszanką zalać piecuchy w misce.

To wyśmienite, bardzo smaczne i bardzo syte danie. Według tego przepisu przygotowywano deser na stół wigilijny, przepis pochodzi z okolic Nového Bydžova i Ziemi Jiczyńskiej. Największą popularnością cieszył się po 1. wojnie światowej. Staroczeski syrop przygotowuje się z buraka cukrowego, który należy oczyścić, pokroić na plastry i wygotować. Zlać wodę i pozostawić na piecu do całkowitego odparowania wody, aż pozostanie czarna masa, gęsta jak miód. Syropem smaruje się również ciasto wielkanocne tzw. judasze.

Placki ziemniaczane

500 g ziemniaków, mąka, jajko, sól, masło, powidła, syrop, cukier puder

Ziemniaki ugotować w mundurkach, obrać i zetrzeć na drobno. Dodać jajko i mąkę. Zagnieść dosyć twarde ciasto i podzielić na mniejsze kawałki, które rozwałkować na placki. Na kuchence przygotować fajerkę, którą należy owinąć folią aluminiową, następnie podgrzać ją i układać na niej rozwałkowane placki (nie smarować tłuszczem). Gdy na placku pojawią się brązowe plamki, odwrócić go. Typowy jest zapach przypominający ziemniaki pieczone w ogniu. Po upieczeniu zdjąć placki z fajerki, posmarować masłem i powidłami, syropem lub posypać cukrem pudrem.

Sos śliwkowy z kluskami i z wędzoną/wieprzową golonką

½ litra wody, 5 łyżek powideł śliwkowych, 2 łyżki startego piernika, kawałek laski cynamonu, 3 rozgniecione goździki, filiżanka słodkiej śmietany, garść sparzonych rodzynek, 4 łyżki startych migdałów, cukier

Do rondla wlać wodę, dodać powidła, wymieszać, następnie dodać piernik i przyprawy, śmietanę, migdały i rodzynki i zagotować, ciągle mieszając. Gotować przez chwilę, potem dosłodzić do smaku i pozostawić na chwilę w ciepłym miejscu.

Podawać z wędzonką i kluskami ziemniaczanymi.

Kartoflanka zagęszczona zasmażką

Bardzo popularna zupa. Tradycyjna kartoflanka z Przedgórza Karkonoszy jest gęsta i zawsze musi zawierać trzy podstawowe składniki – ziemniaki, czosnek i majeranek.

2 l wody, 500 g ziemniaków, sól, garść suszonych grzybów, 2 kopiaste łyżki mąki, 30 g smalcu, 20 g masła, 1/2 selera, 2 marchewki, 1 pietruszka, 2 ząbki czosnku, majeranek, zielona natka (pietruszka, szczypiorek, lubczyk)

Ziemniaki pokroić i gotować w wodzie, posolić i dodać grzyby. Pokroić marchewkę, seler i pietruszkę i podsmażyć na maśle. Na patelni roztopić smalec, dodać mąkę i zrobić zasmażkę. Rozcieńczyć małą ilością wody i dodać z podsmażonymi warzywami do zupy, gdy ziemniaki są już prawie ugotowane. Pod koniec dodać utarty czosnek, majeranek i pokrojoną zieloną natkę.

Kulajda z maślanką

Kulajda to tradycyjne danie podkarkonoskiej kuchni, ponieważ przygotowujemy ją ze składników, które łatwo można tu znaleźć i które są tu uprawiane w dużych ilościach.

1 l wody, 2 garści suszonych grzybów, sól, szczypta kminku, 4 ziemniaki, 100 ml śmietany do ubijania, 2 łyżki mąki, 100 ml maślanki, koperek do smaku, 1 jajko, ocet do smaku (niekoniecznie)

Grzyby zalać wodą (ok. 1 litra) i posolić. Krótko podgotować, następnie dodać kminek i pokrojone ziemniaki. Gotować około 15 minut do miękkości. Wymieszać śmietanę z mąką, wlać do zupy i podgotować. Dodać maślankę, podgotować i dodać koperek do smaku. Do zupy wbić jajko i szybko je rozmieszać. Doprawić solą, ewentualnie też octem.

Zupa grochowa

Zupę grochową przyrządzano dawniej na Przedgórzu Karkonoszy w Wigilię. W wielu domach do dnia dzisiejszego podaje się ją na obiad lub na kolację wigilijną.

1,5 l wody, 150 g grochu, 50 g smalcu, 1 cebula, 1 ząbek czosnku, 60 g mąki, sól, pieprz, majeranek, odrobina posiekanej pietruszki

Groch przebrać, opłukać i moczyć w zimnej wodzie co najmniej 3 godziny. Potem ugotować do miękkości. W drugim garnku rozpuścić smalec i podsmażyć na nim drobno pokrojoną cebulę, dodać mąkę i zrobić jasną zasmażkę. Zasmażkę zalać wodą, rozmieszać i stale mieszająć, chwilę gotować. Dodać groch, zamieszać i zagotować. Zupę zmiksować i doprawić do smaku utartym czosnkiem, majerankiem, solą i pieprzem.

Ziemniaki w mundurkach

Najlepszy w ziemniakach w mundurkach jest kontrast między gorącymi ziemniakami a zimnym masłem, topiącym się na gorących ziemniakach. Danie dobrze jest popijać maślanką lub ciepłym mlekiem.

1 kg ziemniaków, 250 g białego sera, sól, masło

Ziemniaki ugotować w mundurkach. W tym czasie rozmieszać biały ser i posolić. Ugotowane ziemniaki obrać, podawać z kawałkiem masła, serem i ewent. solą.

Muzykanci

To placuszki ziemniaczane pieczone w kształcie kwadracików. Posypane cukrem i cynamonem można podać również na słodko.

1 kg kiszonej kapusty, cukier, sól, 1 kg gotowanych ziemniaków, 100–150 g mąki, 1 jajko, 4 łyżki smalcu, 2 cebule

Kapustę podlać wodą i ugotować. Ugotowane ziemniaki obrać, zmielić lub zetrzeć i zagnieść z niewielką ilością mąki, jajkiem i solą. Z ciasta rozwałkować cienki płat, wykroić z niego kwadraciki i smażyć z obu stron na patelni lub piec na wysmarowanej tłuszczem blasze w piekarniku. Upieczone ziemniaczane kwadraciki wsypać do głębszej miski, zmieszać z cebulą podsmażoną na smalcu i potem wszystko zmieszać z oddzielnie ugotowaną kapustą, którą należy wcześniej doprawić do smaku solą i cukrem. Podawać z ciepłym mlekiem.

Pulchne ziemniaczane pampuchy z serem

Dawniej danie to serwowano przy bardziej uroczystych okazjach. Gotowano je zazwyczaj jako danie główne w wielu odmianach i z różnymi dodatkami.

500 g gotowanych ziemniaków, 200 g mąki, sól, 1 jajko, 100 g twardego sera, 20 g drożdży, 1/2 łyżeczki cukru, 4 łyżki mleka, olej do smażenia

Ugotowane poprzedniego dnia ziemniaki obrać, zemleć w maszynce do mięsa, dodać sól, jajko, mąkę i starty ser. Do letniego mleka dodać cukier, pokruszone drożdże, wymieszać i poczekać aż wyrośnie. Połączyć rozczyn z pozostałymi składnikami i zagnieść ciasto. Rozwałkować je na grubszy płat, wykrajać pampuchy i od razu smażyć z obu stron na rozgrzanym oleju. Można podawać ze szpinakiem.

Letnia kapusta z jabłkami

Sałatka ta jest bardzo smaczna z drobno posiekanym koperkiem.

1 średnia główka kapusty, sól, kminek, 10 małych jabłek, 3 łyżki oleju, cukier, ocet do smaku, zielona pietruszka

Kapustę drobno pokroić, włożyć do garnka, zalać niewielką ilością wody, doprawić solą i kminkiem i dusić przez 10 minut. W tym czasie umyć jabłka, podzielić je na osiem części, pozbawić pestek i położyć na wierzchu kapusty, i dalej dusić. Gdy kapusta i jabłka są miękkie, dodać olej, doprawić cukrem i octem i lekko zamieszać, tak aby jabłka pozostały w całości. Posypać z wierzchu drobno pokrojoną pietruszką. Podawać z gotowanymi ziemniakami.

Zelníky (Placki z kapusty)

500 g mąki, 150 g smalcu, 400 g kiszonej kapusty, odsączonej i pokrojonej, 2 jajka (jedno roztrzepane), garść świeżo pokrojonego majeranku, sól

Na stolnicy zagnieść mąkę, smalec, kapustę i jedno jajko. Rozwałkować placek o grubości ok. pół centymetra. Placek przenieść na blachę, pokroić na kwadraciki, które smarujemy roztrzepanym jajkiem i posypujemy majerankiem. Piec w temperaturze 200 st. C na złotobrązowy kolor. Po upieczeniu kwadraciki oddzielić nożem.

Svarba

Svarba była, wraz z "kubą", tradycyjnym daniem wigilijnym w biednych podkarkonoskich rodzinach. Po prostu gotowano z najłatwiej dostępnych składników – ziemniaków, soczewicy, grochu i krup.

250 g grochu, 250 g krup, 1 łyżka oleju, sól, kminek, 100 g wieprzowych skwarków, 4 łyżki smalcu, 2 większe cebule, 200 g wędzonego mięsa

Namoczony groch ugotować, oddzielnie ugotować krupy z odrobiną kminku, soli i oleju, aby nie przywierały do garnka. Na tłuszczu i skwarkach usmażyć drobno pokrojoną cebulę, dodać pokrojone wędzone mięso. Wszystko potem zmieszać z odcedzonym grochem i krupami. Jeżeli svarba jest za sucha, można dodać smalcu i ponownie wymieszać.

Kuba z wędzonym mięsem

Tradycyjne danie wigilijne z Przedgórza Karkonoszy.

300 g wędzonego mięsa, 300 g krup, 2 łyżki smalcu, 2 cebule, 1 garść suszonych grzybów, sól, 2 ząbki czosnku, 3 jajka, smalec do wysmarowania brytfanny

Ugotować w wodzie wędzone mięso, wyjąć je, a w wywarze ugotować krupy, następnie je odcedzić i przepłukać. Wymieszać w misce krupy, pokrojone na małe kostki ugotowane mięso, cebulę, grzyby podduszone w wywarze, utarty czosnek i sól. Włożyć do wysmarowanej smalcem brytfanki i piec około 30 minut. Zalać mlekiem i roztrzepanymi jajkami i piec jeszcze około 15 minut.

Trhanec

Trhanec ["Rwaniec", trhat=rwać] to staroczeskie danie, które ma wiele regionalnych odmian. Na Przedgórzu Karkonoszy jedzono go często z kompotem ze śliwek i posypywano mielonym makiem.

250 ml mleka, szczypta soli, 5 jajek, mąka lub drobna kasza, masło, cukier, owoce, sok owocowy, kompot

Do mleka dodać jajka, sól i mąkę lub kaszę i zagnieść ciasto. Na patelni roztopić masło, wlać ciasto i chwilę smażyć, potem dwoma widelcami ciasto rozerwać i smażyć dalej ze wszystkich stron. Usmażone kawałki muszą mieć skórkę. Posypać cukrem. Na wierzch kłaść świeże owoce, polać sokiem owocowym lub kompotem.

Jáhelník ze śliwkami

Jáhelník [Jagielnik] to jedno z najstarszych bożonarodzeniowych dań. Początkowo pojawiał się na stole jako jeden z magicznych pokarmów w święto przesilenia zimowego.

1 l mleka, 250 g kaszy jaglanej, 1/2 łyżeczki soli, 120 g cukru, 2 jajka, skórka z cytryny, 30 g cukru, 250 g suszonych śliwek, tłuszcz do wysmarowania blachy

Jagły trzykrotnie przelać ciepłą wodą i wsypać do zimnego mleka. Postawić na ogień, dodać szczyptę soli i zagotować na kaszę. Do gotowej kaszy dodać cukier, startą skórkę z cytryny, tłuszcz, żółtka i ubite białka jajek. Na końcu dodać namoczone w ciepłej wodzie suszone śliwki. Blachę wysmarować tłuszczem i wylać na nią ciasto. Piec w dobrze nagrzanym piekarniku ¾ godziny.

Vyběhlík

Vyběhlík zawdzięcza swoją nazwę ciastu, które w czasie pieczenia "wybiega" w dużych pęcherzach, które pękają po wyjęciu ciasta z piekarnika.

150 g mąki, 3 jajka, 0,25 l mleka, 1 łyżka drobnoziarnistego cukru, szczypta soli, owoce (świeże, mrożone lub z kompotu), tłuszcz do wysmarowania brytfanny, cukier cynamonowy na posypkę

Jajka roztrzepać w mleku, dodać mąkę, szczyptę soli i wymieszać na ciasto. Wlać do brytfanny, na wierzch położyć owoce i w nagrzanym piekarniku piec do lekkiego zbrązowienia. Podzielić na porcje, posypać cukrem cynamonowym i od razu podawać.

Kluski škubánky – kucmoch

Kluski ziemniaczane "škubánky", inaczej "kucmoch" to danie z ciasta ziemniaczanego posypane makiem i cukrem.

1 kg ziemniaków, 200 g mąki, 80 g smalcu (lub oleju albo masła), 30 g maku, 30 g cukru pudru, sól

Obrane i pokrojone ziemniaki ugotować na półtwardo w lekko osolonej wodzie. Po ugotowaniu ziemniaków odlać wodę do naczynia. Ziemniaki zasypać maką, zrobić warząchwią kilka dziur aż do dna, dolać odrobinę odlanej wody (mniej więcej do połowy ziemniaków) i zostawić na ciepłym piecu pod przykryciem około 10 minut. Następnie zlać nadmiar wody, ziemniaki z mąką dokładnie rozgnieść i wymieszać na gładkie ciasto. Łyżką maczaną w roztopionym smalcu wykrajać z ciasta kluski, kłaść na misce, polać tłuszczem i posypać makiem i cukrem pudrem.

"Ubodzy rycerze z powidłami" [Chudí rytíři s povidly]

Ubodzy rycerze to danie proste i tanie. Podawano je jako danie główne lub tylko jako deser na słodko.

8 bułek, powidła ze śliwek, 2 jajka, mleko, 3 łyżki wody, tłuszcz do smażenia, bułka tarta

Bułki pokroić na kromki, posmarować je powidłami z jednej strony i połączyć po 2 sztuki. Zwilżyć mlekiem i moczyć w jajkach roztrzepanych z niewielką ilością wody, obtoczyć w bułce tartej i szybko usmażyć.

Kluski z marchewkowym nadzieniem i jabłkami

Ciasto: 1 kg mąki, sól, 150 g cukru, 150 g roztopionego tłuszczu, 4 żółtka, 50 g drożdży, mleko wg potrzeb, mąka do podsypania, masło na blachę, do posypania cukier puder i cukier waniliowy

Nadzienie: 300 g marchewki, 300 g jabłek, skórka z cytryny, 2 łyżki dżemu, 50 g rodzynek

Najpierw przygotować rozczyn. Do małej ilości mleka z łyżką cukru wkruszyć drożdże, przykryć i pozostawić do wyrośnięcia. Do miski z mąką dodać cukier, podgrzany tłuszcz, rozmieszane żółtka, sól. Następnie dodać ciepłe mleko, wyrośnięte drożdże i zagnieść średnio gęste ciasto. Pozostawić co najmniej godzinę w lekko ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto rozwałkować na grubość 1 cm, pokroić na kwadraciki, położyć przygotowane marchewkowe nadzienie z jabłkami i pozostawić na około pół godziny ponownie do wyrośnięcia. Następnie kłaść kluski na wysmarowaną blachę, posmarować je dokładnie masłem, włożyć do piekarnika i powoli piec. Upieczone i nieco przestygnięte posypać cukrem pudrem zmieszanym z cukrem waniliowym. Przygotowanie nadzienia: dobrze oczyszczyną marchewkę delikatnie zetrzeć, obrane jabłka zetrzeć grubo i uzupełnić dżemem i umytymi rodzynkami. Wszystko dobrze wymieszać.

Pulchne ciasto z jabłkami

Ciasto: 20 g drożdży, 1 łyżeczka cukru, 4 łyżki mleka, 400 g mąki, sól, 40 g smalcu, 40 g cukru pudru, 1 jajko, skórka z cytryny, ok. 250 ml mleka, tłuszcz do wysmarowania blachy, cukier puder i cukier waniliowy do posypania

Nadzienie: 750 g jabłek, 150 g cukru, cynamon

Drożdże wkruszyć do letniego mleka z cukrem. Przykryć i pozostawić do wyrośnięcia. Do miski przesiać mąkę, dodać sól, podgrzany smalec, cukier, roztrzepane jajko i skórkę z cytryny. Następnie dodać wyrośnięte drożdże, letnie mleko i zagnieść rzadsze ciasto. Pozostawić około ¾ godziny do wyrośnięcia. Blachę dobrze wysmarować tłuszczem, ciasto wyłożyć na blasze i pozostawić na chwilę, aby odrobinę urosło. Potem równo poukładać na cieście obrane i starte jabłka, posypać je cukrem i cynamonem. Pozostawić na 15 minut do wyrośnięcia, potem brzegi ciasta posmarować tłuszczem, włożyć ciasto do piekarnika i powoli piec. Po upieczeniu pozostawić do wystygnięcia, przed podaniem posypać cukrem pudrem zmieszanym z cukrem waniliowym.

Hořické amprecle

Amprecle wkładano do miski i posypywano cukrem. Wyglądały dzięki temu bardzo okazale. W kuchni ludowej amprecle pieczono tylko na chrzciny.

300 g mąki typ 550, 150 g maki typ 450, 120 g masła, 20 g sody, 2 jajka, skórka z cytryny, mleko wg potrzeb

Utrzeć cukier, tłuszcz i jajka, dodać mąkę z sodą, zagnieść ciasto i włożyć do lodówki, aby je schłodzić. Ciasto rozdzielić na małe kawałki i uformować w kulki. Z kulek należy rozwałkować wałki, a następnie skręcać je w kształcie okularów – amprecli. Zgnieść pośrodku i na obu końcach, położyć na papier i odstawić w chłodne miejsce. Potem odwrócić, rozwałkować na szerokość, posmarować jajkiem i obtoczyć w cukrze. Piec w piekarniku w temperaturze 180 st. C.

Miletínské modlitbičky [Miletińskie modlitewniki]

Miletińskie modlitewniki swoją nazwę zawdzięczają podobieństwu do kieszonkowych książeczek modlitewnych.

Ciasto: 250 g miodu, 125 ml wody, 4 żółtka, 250 g cukru, 90 dkg mąki, 15 g sody, 50 g kandyzowanej skórki z pomarańczy, 50 g mielonych migdałów, skórka z cytryny, mielone przyprawy – goździk, cynamom, anyż, badian

Nadzienie: marmolada, biszkopty, woda, rum, orzechy, skrawki piernika, miód, rodzynki, kandyzowana skórka pomarańczy

Miód zagotować z wodą i odstawić. Żółtka utrzeć z cukrem na puch, dodać sodę, drobno pokrojoną skórkę pomarańczy, startą skórkę cytryny, migdały, przyprawy, wystudzony miód i stopniowo dosypywać mąkę. Ciasto pozostawić na chwilę, następnie rozwałkować na grubość 4 mm. Kwadratową lub prostokatną foremką wykrajać modlitewniki i kłaść na wysmarowanej blasze. Smarować je roztrzepanym jajkiem, a połowę z nich ozdobić pokrojonymi migdałami. Upiec i wystudzone połączyć marmoladą. Z góry modlitewniki są ozdobione migdałem.

Kołacze babci [Babiččiny dvojctihodné koláče]

Kołacze te dwukrotnie wzbudzają uznanie każdego smakosza. Po raz pierwszy, gdy wtapiamy podniebienie w powidła umieszczone na górze we wgłębieniu. Po raz drugi, gdy na języku rozpływa się serowe nadzienie.

Ciasto: 700 g mąki typu 650, 300 g mąki typu 550, 500 ml mleka, 150 g cukru, 6 łyżek oleju, 3 łyżki roztopionego masła, 1 cukier waniliowy, 3 żółtka, 5 dkg drożdży, 1 łyżeczka soli, skórka z cytryny, mąka na podsypanie, 1 jajko do posmarowania i tłuszcz do wysmarowania blachy

Nadzienie: wg uznania mak, powidła, biały ser

Mleko podgrzać i do 200 ml wsypać 2 łyżki cukru i 1 łyżkę mąki typu 550, dodać rozkruszone drożdże. Wymieszać i pozostawić w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Do miski wsypać resztę mąki, zrobić dołek i wbić w niego żółtka, rozmieszać i dodać wyrośnięte drożdże, resztę mleka, cukier, masło, olej, skórkę z cytryny, cukier waniliowy i sól. Zagnieść ciasto i pozostawić około godziny do wyrośnięcia. Z wyrośniętego ciasta rozwałkować placek o grubości 1,5 cm i wykrajać kółeczka o średnicy 6 cm. Kółeczka napełnić nadzieniem i zamykać. Pulchny kołacz położyć na wysmarowanej tłuszczem blasze złączeniem do dołu, dnem szklanki zrobić na wierzchu dołek i łyżeczka wkładać nadzienie. Rodzaj nadzienia zmieniamy. Brzegi posmarować jajkiem i pozostawić na około 10 minut. Piec w nagrzanym piekarniku w zależności od grubości i ilości nadzienia.

Kraj Kralowehradecki