Recepten uit de keuken van het Reuzengebergte en omstreken

Zure soep uit het Reuzengebergte (Krkonošské kyselo)

Een voor het Reuzengebergte en omstreken typische soep, gemaakt van brooddesem. Staat in bijna alle restaurants in het Reuzengebergte op het menu.

200 g brooddesem, 50 g boter, 10 g gedroogde paddenstoelen (of 100 g verse paddenstoelen), 1 ui, 4 eieren, 1 dl room, 500 g aardappelen, zout, komijn, 1 liter water

Voeg aan de zuurdesem lauw water toe, klop het los, doe er zout, komijn en bouillon uit geweken paddenstoelen bij, hak de paddenstoelen in stukjes en voeg die ook toe. Laat de zure soep langzaam ongeveer een halfuur lang koken. Doe er tot slot de fijngesneden en op boter gefruite ui bij en daarna de roereieren. Roer alles, giet de room erbij en strooi zout naar eigen smaak. Serveer de soep met daarin in schil gekookte, na het koken geschilde en gesneden aardappelen.

Hartige aardappelkoeken uit het Reuzengebergte (Krkonošské sejkory)

1 kg aardappelen, 20 ml melk /een beetje melk bij het deeg voegen, anders wordt het te donker/, 2 eieren, 150 g bloem, 3 teentjes knoflook, 2 theelepels marjolein, gemalen peper, zout, reuzel of boter

Schil en was de aardappelen. Rasp de aardappelen fijn en giet het overtollige sap af. Klop in een beetje melk de eieren op en giet het bij de geraspte aardappelen, voeg de bloem, marjolein en peper bij. Plet het knoflook fijn met zout en voeg het bij het deeg. Roer alles goed door elkaar. Doe op een hete koekenpan (met teflonlaag) steeds een beetje deeg in de vorm van een koek en bak die snel aan beide kanten klaar. Serveer de aardappelkoeken ingesmeerd met reuzel of boter.

Soufflé met paddenstoelen uit het Reuzengebergte (Krkonošský houbový Kuba, houbanec, hubník)

8 witte broodjes, ½ l melk, 8 eieren, 150 g ui, marjolein, een beetje gemalen piment, komijn, 5 teentjes knoflook, 250 g gerookt vet vlees, zout, peper, 150 g gedroogde wilde paddenstoelen

Laat de een dag oude gesneden witte broodjes in melk met opgeklopte eieren weken. Maal het gerookte vlees, voeg de gesneden ui toe en laat het kort fruiten. Voeg het bij de geweekte broodjes, doe er zout, kruiden en knoflook bij. Laat de geweekte en gekookte paddenstoelen uitdruppelen en maal die, doe die dan bij de basismassa en meng alles. Bak de soufflé in een ingevette braadpan in de oven klaar, tot het gerecht een gouden kleur krijgt.

Hartige zuurkoolkoeken (Zelníky)

500 g bloem, 150 g reuzel, 400 g zuurkool, van vocht ontdaan en gesneden, 2 eieren (één opgeklopt), handjevol vers gehakte marjolein, zout

Kneed op het aanrecht de bloem met reuzel, zuurkool en één ei tot deeg. Rol het deeg met een deegroller tot een lap van ongeveer een halve centimeter dik. Breng de lap met behulp van de deegrol naar de bakplaat, snij daar vierkantjes uit en smeer die in met het opgeklopte ei en strooi de marjolein over. Bak de koeken bij 200 graden goudbruin. Haal de vierkantjes uit elkaar met een mes.

Flarden uit aardappeldeeg (Škubánky – kucmoch)

Traditioneel zoet gerecht uit aardappeldeeg.

1 kg aardappelen, 200 g grof gemalen bloem, 80 g reuzel (of olie of boter), 30 g maanzaad, 30 g poedersuiker, zout

Kook geschilde en in stukjes gesneden aardappelen in water met een mespunt zout niet te zacht gaar. Giet daarna het water af in een pan of kom, strooi de bloem over de aardappelen, prik met een pollepel enkele gaten door de aardappelen tot de bodem van de pan, giet een beetje van het afgegoten water terug (ongeveer tot de helft van de aardappelen), doe een deksel erop en laat het op een warme kookplaat ongeveer tien minuten staan. Giet dan het overtollige water af en prak de aardappelen met de bloem zorgvuldig door elkaar tot een glad en compact deeg. Snij dan met een soeplepel, gedompeld in gesmolten reuzel, “flarden” van het deeg af, leg die op een schaal, besprenkel het met vet en bestrooi met gemalen maanzaad en poedersuiker.

Zelfgemaakte zuurkool uit Roprachtice (Kysané Roprachtické zelí)

Speciale rode spitskool, in het Reuzengebergte alleen daar gekweekt, waar het veel waait. De kool groeit compact omhoog en is zeer broos.

1 kg spitse rodekool, 15 g zout, 1 grote ui, een beetje komijn, mierikswortel

Snij de kool en de ui in ringen, meng het met zout en een beetje komijn, tot het vocht loslaat. Rasp de mierikswortel fijn en meng het door de kool net voordat die in het zuurkoolvat gedaan wordt. Men kan er ook kleine, zure appels in doen. De kool zal één week in een warme kamer snel gaan gisten, daarna wordt het vat in een koude kelder geplaatst en het gistingsproces wordt langzamer.

In het Reuzengebergte doet rodekool het bijzonder goed. Vooral op de hellingen, waar veel wind op staat. Zeer bekend is de kool van de omgeving van Vysoké nad Jizerou. Deze wordt half oktober rijp. Thuis zuurkool maken is niet zo moeilijk. De kool wordt samen met uien geschaafd. Bij 10 kg kool gebruikt men ongeveer vier middelgrote uien, en ongeveer een ons (100 g) zout die door de kool heen wordt gemengd. De kool laat snel vocht los, daarom is het beter om te blijven mengen en per laag in het zuurkoolvat te stampen. Men kan ook enkele kleine appels erbij doen. Tot slot wordt op de kool in het vat iets zwaars gelegd en het deksel gaat erop. Het gisten gebeurt bij kamertemperatuur ongeveer 14 dagen lang, daarna is het goed het vat in een koud vertrek te plaatsen.

Met maanzaadvulling gevulde zachte koeken overgoten met bietenstroop (Makové peciválky se sirobem)

1 kg halffijn gemalen bloem, 200 g suiker, 200 g boter, 1 vanillesuiker, 50 g bakkersgist, een beetje melk, zout, kruidkoek om te raspen, bietenstroop (of paardenbloemhoning)

Vulling: van maanzaad (gemalen, gekookt en met kruiden op smaak gemaakt)

Los de gist op in melk en bereid een wat dik deeg. Verdeel het in stukjes waarop de vulling komt en maak daar bollen van, groot ongeveer als oliebollen, die op een braadpan in de oven gebakken worden. Na 3 tot 4 dagen worden de koekjes in stoom warm gemaakt, op een schaal gelegd en bestrooid met geraspte kruidkoek. Bietenstroop of honing van paardenbloemen wordt met een beetje boter in een pannetje warm gemaakt en over de koeken gegoten.

Het smaakt uitstekend en is zeer voedzaam. Dit gerecht werd op Kerstavond als dessert geserveerd en is afkomstig uit de regio Nový Bydžov en Jičín. Het meest populair was het na de Eerste Wereldoorlog. De bietenstroop wordt van suikerbieten gekookt: maak de bieten schoon, snij ze in reepjes en laat die uitkoken. Giet het uitgekookte sap af en laat het net zo lang koken tot het water verdampt en een zwarte zoete massa overblijft, zo dik als honing. Met Pasen werden ook paasbroodjes met bietenstroop overgoten.

Hartige aardappelkoeken (Bramborové placky)

500 g aardappelen, bloem, ei, zout, boter, pruimenmarmelade, bietenstroop, poedersuiker

Kook de ongeschilde aardappelen gaar, schil deze en rasp ze fijn. Voeg het ei en de bloem toe. Maak daar een wat dikkig deeg van en verdeel het in stukjes, waar je met een deegroller lapjes van kan maken. Leg op een kookplaat het aluminiumfolie, laat de kookplaat warm worden en leg de dun uitgerolde lapjes erop (niet invetten). Omdraaien zodra op een lapje bruine vlekjes verschijnen. De typische geur is die van de in open vuur gebakken aardappelen. Als een aardappelkoek gebakken is, haal het van de kookplaat, doe een beetje boter erop en dan daarop pruimenmarmelade, bietenstroop of poedersuiker.

Pruimensaus met aardappelknoedeltjes en rookvlees

½ liter water, 5 soeplepels pruimenmarmelade, 2 soeplepels geraspte kruidkoek, een kaneelstokje, 3 geplette kruidnagels, een kopje zoete room, handjevol rozijnen, 4 soeplepels amandelreepjes, suiker

Giet een beetje water in een braadpan, voeg de pruimenmarmelade toe en roer het tot een gladde massa, voeg de geraspte kruidkoek en kruiden bij, room, amandelen en rozijnen en breng het onder permanent roeren aan de kook. Laat het even koken en breng het op smaak met suiker. Daarna even laten staan.

Serveer de pruimensaus met gerookt vlees en aardappelknoedeltjes.

Aardappelsoep gebonden met gefruit meel

Een zeer populaire soep. Deze traditionele aardappelsoep van het gebied aan de voet van het Reuzengebergte heeft een dikke consistentie en wordt altijd met drie basisbestanddelen gemaakt – aardappelen, knoflook en marjolein.

2 l water, 500 g aardappelen, zout, handjevol gedroogde paddenstoelen, 2 volle eetlepels meel, 30 g reuzel, 20 g boter, 1/2 knolselderij, 2 wortel, 1 peterselie, 2 teentjes knoflook, marjolein, groen loof (peterselie, bieslook, maggiplant)

Snij de aardappelen, laat ze koken in water, voeg zout en de paddenstoelen toe. Snij de wortel, knolselderij en peterselie, en fruit die in boter. Laat op een koekenpan de reuzel smelten, voeg het meel toe en laat het fruiten. Verdun het met een beetje water en doe het samen met de gefruite groente aan de aardappelen toe, zodra die bijna gaargekookt zijn. Als laatst voegen wij geplette knoflook, marjolein en gesneden groene loof toe.

Aardappelsoep “kulajda” met karnemelk

Kulajda is een traditioneel gerecht uit de keuken aan de voet van het Reuzengebergte, omdat het gemaakt wordt van ingrediënten, die hier voorkomen en verbouwd worden.

1 l water, 2 handjevol gedroogde paddenstoelen, zout, komijn, 4 aardappelen, 100 ml slagroom, 2 eetlepels bloem, 100 ml karnemelk, dille naar smaak, 1 ei, azijn naar smaak (eventueel)

Giet ongeveer een liter water over de paddenstoelen en voeg zout toe. Laat het even koken en voeg dan komijn en gesneden aardappelen toe. Kook het ongeveer een kwartier lang, tot alles bijna gaar is. Meng de bloem door de slagroom, giet het in de soep en laat het even koken. Voeg karnemelk toe, laat het warm worden en breng de soep op smaak met dille. Schenk al roerend het ei in de soep. Breng de soep op smaak met zout en eventueel met azijn.

Erwtensoep

Vroeger werd erwtensoep in deze regio op Kerstavond gegeten. In vele gezinnen wordt deze soep nog steeds de dag voor Kerst tussen de middag gegeten.

1,5 l water, 150 g erwten, 50 g varkensvet, 1 ui, 1 teentje knoflook, 60 g bloem, zout, peper, marjolein, een beetje gehakte peterselie

Week de erwten volgens de gebruiksaanwijzingen. Kook dan tot de erwten zacht zijn. Smelt in een andere pan het varkensvet, laat de in kleine stukjes gesneden ui daarin fruiten, voeg de bloem toe en maak een lichtbruine basissaus. Giet er water bij, klop het los en laat het al roerend even koken. Voeg de erwten toe, roer en kook het even. Mix de soep glad en breng het op smaak met geplette knoflook, marjolein, zout en peter.

Hartige aardappelkoeken “Podkrkonošské”

Deze aardappelkoeken zijn geschikt als bijgerecht of als hoofdgerecht. Serveer ze vers gebakken, als ze broos en krokant zijn.

400 g meel, 1 kg aardappelen, zout, braadvet

Kook de ongeschilde aardappelen en laat ze koud worden. Schil de gekookte en koude aardappelen, rasp ze en maak er met meel en zout een gebonden deeg van. Maak er m.b.v. een deegrol kleine dikke platte koeken van. Bak de koeken aan beide kanten gaar op een ingevette bakplaat in de oven. Voeg eventueel naar eigen smaak knoflook of kruiden in het deeg.

Aardappelen met boter en kwark

Het mooiste aan dit gerecht is het contrast van hete aardappelen en koude boter die daarop gaat smelten. Drink er karnemelk of warme melk bij.

1 kg aardappelen, 250 g (dikke) kwark, zout, boter naar behoefte en smaak

Kook de aardappelen ongeschild. Meng intussen de kwark met een beetje zout. Schil de gekookte aardappelen en serveer deze met een stukje boter, kwark en event. zout.

Muzikanten

Hartige aardappelkoekjes, gebakken in de vorm van vierkantjes. De zoete variante kan met suiker en kaneel bestrooid worden.

1 kg zuurkool, suiker, zout, 1 kg gekookte aardappelen, 100 – 150 g bloem, 1 ei, zout, 4 eetlepels varkensvet, 2 uien

Giet water over de zuurkool en laat het koken. Schil de gekookte aardappelen, maal of rasp ze en kneed ze op een deegplank met een beetje bloem, een ei en zout tot deeg. Rol van het deeg een dunne plaat uit, snij daar vierkantjes uit en bak ze aan beide kanten in een koekenpan of een bakplaat in de oven gaar. Doe de gebakken aardappelvierkantjes in een diepe kom, giet de gefruite ui eroverheen en meng alles met de apart gekookte zuurkool die op smaak is gebracht met zout en suiker. Serveer het gerecht met warme melk.

Gerezen aardappelkoekjes met kaas

Vroeger werd dit gerecht bij feestelijke gelegenheden geserveerd. Het werd in vele variaties klaargemaakt, meestal als hoofdgerecht en met vele soorten bijgerechten.

500 g gekookte aardappelen, 200 g meel, zout, 1 ei, 100 g harde kaas, 20 g bakkersgist, 1/2 theelepel suiker, 4 eetlepels melk, olie voor braden

Kook de ongeschilde aardappelen gaar een dag van tevoren. Schil de gekookte aardappelen en maal die in een vleesmolen, voeg zout, ei, meel en de geraspte kaas toe. Laat in een kopje warme melk met suiker het bakkersgist rijzen. Kneed daarna van alles deeg en rol het deeg tot een dikke plaat. Snij daar koeken uit en braad die gaar in hete olie aan beide kanten. Serveer de koekjes eventueel met spinazie.

Zomerkool met appels

Deze salade is lekker met fijn gesneden dille.

1 krop kool, zout, komijn, 10 kleine appels, 3 soeplepels olie, suiker, azijn naar smaak, groene peterselie

Snij de kool klein, doe het in een pan en giet een beetje water bij, voeg zout en komijn en laat het 10 minuten stoven. Was intussen de appeltjes, snij die steeds in acht delen, snij de klokhuizen uit en leg de appelblokjes boven op de kool. Zodra de kool met appeltjes zacht zijn, voeg de olie toe, maak het op smaak met suiker en azijn en meng alles voorzichtig door elkaar, let erop dat de appelblokjes heel blijven. Bestrooi het met klein gesneden peterselie. Serveer de salade met gekookte aardappelen.

Zuurkoolkoeken

Koeken van zuurkool

500 g bloem, 150 g varkensvet, 400 g zuurkool, ontdaan van sap en gesneden, 2 eieren (één geklotst), handjevol vers gesneden marjolein, zout

Maak deeg van de bloem met het varkensvet, de zuurkool en een ei. Rol daar een lap van halve centimeter dik uit. Breng de lap m.b.v. de deegrol op de bakplaat, snij die in vierkantjes en bestrijk die met het geklotste ei en bestrooi met marjolein. Bak de vierkantjes bij 200 graden goudbruin gaar. Haal de vierkantjes uit elkaar met een mes.

Svarba

Svarba (trouwerij) was samen met “kuba” het traditionele gerecht op Kerstavond in arme gezinnen in de regio aan de voet van het Reuzengebergte. Aardappelen, linzen, erwten en grutten waren het gemakkelijkst en goedkoopst te verkrijgen.

250 g erwten, 250 grutten, 1 eetlepel olie, zout, komijn, 100 g reuzel, 4 soeplepels varkensvet, 2 grote uien, 200 g rookvlees

Kook de geweekte erwten in een pan en de grutten met een beetje komijn, zout en olie in een andere pan gaar. Fruit de gesneden ui in heet vet en reuzel, voeg daarna het gesneden rookvlees toe. Meng dan alles door elkaar met de afgegoten erwten en grutten. Als de “svarba” te droog is, kan er een beetje varkensvet bij, dan opnieuw mengen.

“Kuba” met rookvlees

Traditioneel gerecht op Kerstavond in de regio aan de voet van het Reuzengebergte.

300 g rookvlees, 300 g grutten, 2 eetlepels varkensvet, 2 uien, 1 handjevol gedroogde paddenstoelen, zout, 2 teentjes knoflook, 3 eieren, vet voor op de braadpan

Kook het rookvlees in water, neem het uit en laat in deze bouillon de grutten koken. Giet het af en spoel het schoon, meng in een kom de grutten met het gekookte en in blokjes gesneden rookvlees, met ui, in bouillon gesmoorde paddenstoelen, geplette knoflook en zout. Giet alles in een ingevette braadpan en laat het ongeveer 30 minuten bakken. Giet er melk met geklotste eieren overheen en laat het nog 15 minuten bakken.

Flarden (Trhanec)

Dit is een oud Tsjechisch gerecht dat vele regionale varianten kent. In het voorland van het Reuzengebergte werd het vaak met ingemaakte pruimen gegeten, bestrooid met gemalen maanzaad.

250 ml melk, snufje zout, 5 eieren, bloem of fijne griesmeel, boter, suiker, fruit, vruchtensap, compote

Klots de eieren in melk, voeg dan zout en bloem of griesmeel toe, naar behoefte, tot een dun deeg. Laat op een koekenpan boter smelten, giet er het deeg in en bak het even, trek dan met behulp van twee vorkjes het deeg uit elkaar (aan flarden) en bak het verder gaar van alle kanten. De gebakken flarden moeten een korstje hebben. Strooi er suiker overheen. Leg bovenop vers fruit, ingemaakt fruit of giet er vruchtensap op.

Gierstebrij met pruimen

Gierstebrij is een van de oudste rituele Kerstgerechten. Als een van de magische gerechten werd het vroeger tijdens de winterzonnewende geserveerd.

1 l melk, 250 g gepelde gierstekorrels, 1/2 theelepeltje zout, 120 g suiker, 2 eieren, citroenschil, 30 g suiker, 250 g gedroogde pruimen, vet voor invetten

Giet over de gierstekorrels driemaal kokend water en doe het dan in koude melk. Zet het op het vuur, voeg een beetje zout toe en kook het tot een brij. Meng in de pap suiker, geraspte citroenschil, vet, eigeel van de eieren en schuim van de opgeklopte eiwitten. Voeg als laatste de gedroogde, in warm water geweekte pruimen toe. Vet een braadpan in en vul het met deze massa. Bak het gerecht in een goed voorverwarmde oven ongeveer 3/4 uur lang.

Gebak Uitloper (Vyběhlík)

Het deeg maakt onder het bakken grote bellen (loopt uit), vandaar de naam. Deze bellen knakken na het uitnemen uit de oven.

150 g bloem, 3 eieren, 0,25 l melk, 1 eetlepel suiker, snuifje zout, fruit (vers, diepgevroren of ingemaakt), vet voor het invetten van de bakschaal, kaneelsuiker

Klots de eieren in de melk, voeg de bloem en een snuifje zout toe en roer een glad deeg van. Giet het deeg in een ingevette bakschaal, bedek het met fruit en bak het in een voorverwarmde oven tot het licht bruin wordt. Maak er porties van, bestrooi het met kaneelsuiker en serveer.

Flarden (škubánky – kucmoch)

Een gerecht van aardappeldeeg, bestrooid met maanzaad en suiker.

1 kg aardappelen, 200 g meel, 80 g varkensvet (of olie of boter), 30 g maanzaad, 30 g poedersuiker, zout

Schil de aardappelen, snij er blokjes van en kook die in water met een klein beetje zout bijna gaar. Giet het water af in een pan, bedek de aardappelen met meel, maak in de aardappelmassa met een pollepel enkele gaten tot de bodem, gier er een beetje afgegoten water in (ongeveer tot de helft van de massa) en laat het op een warme kookplaat met het deksel erop ongeveer tien minuten staan. Giet dan het overtollige water af en meng zorgvuldig de aardappelen en het meel door elkaar tot een glad en stevig deeg. Snij van het deeg met een ingevette lepel stukjes af, leg die op een schaal, giet er wat vet overheen en bestrooi het met gemalen maanzaad en poedersuiker.

Arme ridders met pruimenmarmelade

Arme ridders zijn een eenvoudig en goedkoop gerecht. Het werd als hoofdgerecht geserveerd of als een zoet bijgerecht.

8 witte broodjes, pruimenmarmelade, 2 eieren, melk, 3 eetlepels water, vet voor braden, paneermeel

Snij de witte broodjes in reepjes, smeer daar pruimenmarmelade op en plak steeds 2 stuks op elkaar. Druppel wat melk er overheen en dompel het in met een beetje water geklotste eieren, dep het in de paneermeel en braad het snel aan beide kanten goudbruin.

Koeken met wortelvulling met appels

Deeg: 1 kg meel, zout, 150 g suiker, 150 g vet, 4 eidooiers, 50 g bakkersgist, melk naar behoefte, bloem voor op de deegplank, boter, poedersuiker en vanillesuiker

Vulling: 300 g worteltjes, 300 g appels, citroenschil, 2 soeplepels jam, 50 g rozijnen

Laat als eerst het bakkersgist in lauwe melk met suiker gisten. Doe het meel in een kom en voeg er suiker, gesmolten vet, geklotste eigeel en zout aan toe. Kneed het samen met de lauwe melk en gerezen gist tot een gemiddeld dik deeg en laat het op een warme plaats tenminste één uur rijzen. Rol het gerezen deeg met een deegroller uit tot een lap van

1 cm dik, snij er vierkanten uit, leg daar de wortelvulling met appels op en maak er bolletjes van. Laat de bolletjes opnieuw rijzen. Leg na ongeveer een halfuur de bolletjes op een ingevette bakpan, smeer die goed in met boter en laat ze langzaam bakken in de oven. Bestrooi de gebakken en nog niet helemaal afgekoelde bollen met poedersuiker en vanille. Vulling: rasp de goed schoongemaakte wortels fijn, rasp ook de geschilde appels grof en voeg er jam en gewassen rozijnen aan toe. Meng goed door elkaar.

Gerezen appelgebak

Deeg: 20 g bakkersgist, 1 theelepeltje suiker, 4 eetlepels melk, 400 g bloem, zout, 40 g varkensvet, 40 g poedersuiker, 1 ei, citroenschil, ong. 250 ml melk, bakvet, poedersuiker en vanillesuiker

Vulling: 750 g appels. 150 g suiker, kaneel

Laat het bakkersgist in lauwe melk met suiker rijzen. Doe de bloem met zout in een kom, voeg het gesmolten varkensvet toe, suiker, geklotste ei en citroenschil. Giet de gerezen gist en lauwe melk erin en kneed alles tot een dun deeg. Laat het deeg ongeveer 3/4 uur rijzen. Vet de bakplaat goed in, spreid het deeg over de bakplaat en laat het nog even rijzen. Verdeel daarna de geschilde en geraspte appels gelijkmatig over het deeg, strooi er de suiker en kaneel overheen. Laat het opnieuw rijzen en bestrijk de randen van het gebak na ongeveer 15 minuten met vet, doe de bakplaat in de oven en bak het langzaam. Laat het gebakken appelgebak afkoelen en bestrooi het nog voor het serveren met poedersuiker gemengd met vanillesuiker.

Ampretzels uit Hořice

Ampretzels werden in een schaal gelegd en met suiker bestrooid. Het zag er feestelijk uit. Ampretzels werden thuis alleen bij de gelegenheid van een doopfeest gebakken.

300 g bloem, 150 g meel, 120 g boter, 20 g bakkers ammonium, 2 eieren, citroenschil, melk naar behoefte, bruine suiker

Meng de suiker, het vet en de eieren, voeg het meel met bakkers ammonium toe, kneed het alles tot een stevig deeg en leg het in de koelkast om af te koelen. Verdeel het koele deeg in kleine stukjes en maak bolletjes van, maak van elk bolletje steeds een lang rolletje en maak daar een “bril” van – een ampretzel. Druk het middenin en aan beide uiteinden plat. Leg alle ampretzels op papier en laat die op een koele plaats stijf worden. Draai de ampretzels om, rol ze enigszins uit in de breedte, bestrijk ze met het geklotste ei en dep ze in bruine suiker. Bak ze gaar in de oven bij 180 °C.

Gebedjes uit Miletín (Miletínské modlitbičky)

Gebedjes uit Miletín hebben de naam te danken aan de vorm: deze koekjes lijken op gebedsboekjes in zakformaat.

Deeg: 250 g honing, 125 ml water, 4 eidooiers, 250 g suiker, 900 g bloem,

15 g bakkers ammonium, 50 g oranjesnippers, 50 g gemalen amandelen, citroenschil, gemalen kruiden – kruidnagel, kaneel, anijs, steranijs

Vulling: marmelade, beschuit, water, rum, noten, kruimels kruidenkoek, honing, rozijntjes, oranjesnippers

Kook de honing met water en laat het afkoelen. Meng de eidooiers met suiker tot schuim, voeg al roerend het bakkersammonium toe, fijn gesneden oranjesnippers, geraspte citroenschil, amandelen, kruiden, afgekoelde honing en beetje bij beetje de bloem. Laat het deeg rusten en rol daarna een lap uit, ong. 4 mm dik. Snij met een vormpje vierkantjes of vierhoekjes uit, leg die op een ingevette bakplaat en bestrijk ze met een geklotst ei. Versier de helft van de koekjes met geschilde amandelen. Bak de koekjes gaar en verbind na het afkoelen steeds twee per twee bij elkaar met marmelade. Bovenop is altijd het koekje met de amandel.

Dubbel eerwaardige koekjes van oma

Deze koekjes verdienen dubbele eer. Eerst als je de pruimenmarmelade bovenop proeft. De tweede keer als je de kwarkvulling proeft.

Deeg: 700 g bloem, 300 g meel, 500 ml melk, 150 g suiker, 6 eetlepels olie, 3 soeplepels gesmolten boter, 1 vanillesuiker, 3 eidooiers, 50 g bakkersgist, 1 theelepeltje zout, citroenschil, bloem voor op de deegplank, 1 ei voor het bestrijken en vet voor op de bakplaat

Vulling: naar eigen smaak - uit de gemalen en gekookte maanzaad met kruiden, pruimenmarmelade, kwark

Laat het bakkersgist in 200 ml lauwe melk, 2 eetlepels suiker en 1 eetlepel meel rijzen. Doe de bloem en het meel in een schaal, maak een kuiltje en schenk daar de eidooiers in, meng alles en voeg het gerezen gist toe, de overgebleven melk, suiker, boter, olie, citroenschil, vanillesuiker en zout. Kneed alles tot deeg en laat het ongeveer 1 uur rijzen. Rol het deeg uit tot een 1,5 cm dikke plaat en snij daar rondjes van 6 cm doorsnee uit. Doe op de rondjes de vulling en sluit die dicht. Leg de gevulde bolletjes op een ingevette bakplaat met de naad omlaag, maak met de bodem van een glas kuiltjes boven op de bolletjes en doe daar met een theelepeltje een andere vulling in. Bestrijk de randen met geklotst ei en laat het nog 10 minuten rijzen. Bak de koekjes in een voorverwarmde oven klaar.

Gewest Hradec Králové